Fietsen langs de Ooster- en Westerschelde in Reimerswaal.

Bij veel mensen gaat er niet direct een belletje rinkelen bij het horen van de naam Reimerswaal. De historische stad Reimerswaal, ook wel Rommerswael of Reymerswael genoemd, lag ooit op Zuid-Beveland aan de zuidoever van de Oosterschelde, ruim vier kilometer ten zuidwesten van de stad Tholen. Het was gedurende de late middeleeuwen na Middelburg en Zierikzee de derde stad van Zeeland.

Historie

Gedurende de zestiende eeuw werd Reimerswaal steeds kwetsbaarder voor overstromingen. Door zoutwinning, een belangrijk bron van inkomsten in die tijd, was de bodem rondom Reimerswaal ernstig verzakt geraakt. Op Sint Felix (zaterdag 5 november 1530) werd de streek geteisterd door een enorme stormvloed. Deze dag zou later bekend komen te staan als quade saterdach. De stad zelf werd niet weggevaagd door de Sint Felixvloed maar een groot deel van het omliggende land wel. Er werd gedacht aan de herbedijking van het gebied ten oosten van Reimerswaal. Een nieuwe vloed in 1532 maakte echter aan deze hoop een einde. 2 november 1532 was er weer een grote stormvloed, waardoor de stad voorgoed werd afgesneden van Zuid-Beveland.

Zonder handelswaar en achterland raakte Reimerswaal in een grote economische crisis. Handel en nijverheid liepen snel terug in de stad. Bovendien had de stad op het steeds kleiner wordende eiland nauwelijks bescherming tegen de oprukkende zee. Een volgende grote storm in 1551 verwoestte de herstelde dijken waardoor ook de laatste dorpen rondom Reimerswaal verdwenen. Ook verdween de stad zelf opnieuw onder water. In 1555 brak de laatste dijk rond Reimerswaal door en drong het water op tot aan de stadsmuren. In 1557 smeet een nieuwe vloed de wallen omver waarbij veel huizen verloren gingen. In 1561 en 1563 volgden de watersnoden elkaar in snel tempo op. De meeste inwoners verlieten het eiland. Zij trachtten in Tholen of Zierikzee hun nering voort te zetten en een nieuw bestaan op te bouwen.

Momenteel is Reimerswaal is de naam van de gemeente waar je de provincie Zeeland binnenkomt vanaf Bergen op Zoom. Het nieuwe Reimerswaal is in 1970 ontstaan door samenvoeging van de gemeenten  Krabbendijke, Kruiningen, Rilland-Bath, Waarde en Yerseke. Omringd door water. Langs een groot gedeelte van de waterkant liggen mooie geasfalteerde fietspaden. Een aaneengesloten fietsroute is het stuk van Waarde naar Hansweert, langs de Westerschelde en dan verder langs het kanaal door Zuid Beveland, via Wemeldinge naar Yerseke. Tijdens deze tocht ervaart men grote contrasten. Er zijn slikken en schorren, men ziet containerschepen van XL-formaat en ervaart de schoonheid van het Nationaal Park Oosterschelde.

Fietsen in Reimerswaal betekent water en nog eens water

In het noorden van Reimerswaal ligt de Oosterschelde, in het zuiden de Westerschelde en aan weerszijden wordt deze gemeente begrensd door het kanaal door Zuid Beveland en het Schelde-Rijn kanaal. De bruggen over deze kanalen en een tunnel vormen de vaste verbindingen. Een aangesloten fietsroute is het stuk van Waarde naar Hansweert en dan verder langs het kanaal door Zuid Beveland, via Wemeldinge naar Yerseke.

Waarde

Het haventje van Waarde is alleen bij hoog water met een bootje met niet teveel diepgang te bereiken. Het is een oud landbouwhaventje zoals er in Zeeland nog veel zijn en stamt uit de tijd dat met name de bieten nog niet over de weg gingen, maar per schip. Bij eb zijn er alleen maar slikken. Fietst men van Waarde richting Rilland dan komt men langs een schorrengebied. Ook liggen er op zandbanken voor de kust regelmatig zeehonden.

 

 

Kruiningen, de metamorfose van een voormalige veerhaven

Vanaf Waarde gaat de tocht verder over het fietspad langs de Westerschelde, richting de voormalige veerhaven van Kruiningen. De plaatsnaam “Kruiningen” was jarenlang regelmatig te horen op de radio. Na de nieuwsuitzending werden de filemeldingen en verkeersbijzonderheden gemeld. Regelmatig klonk het dan: ”het veer Kruiningen-Perkpolder is door de mist uit de vaart genomen”. In 2003 is het veer voorgoed uit de vaart genomen toen de Westerscheldetunnel gereed kwam. Momenteel wordt het verkeersplein omgebouwd tot een nieuw dorp, met prominent aan de waterkant, een wooncomplex met panorama uitzicht van Antwerpen tot Terneuzen. Even voorbij de veerhaven, onder aan de dijk, is een stukje aquacultuur te zien. Hier wordt namelijk zeekraal gekweekt. Er wordt hier gebruik gemaakt van het zilte water wat hier het, oorspronkelijk, zoete grondwater al voor een groot gedeelte heeft vervangen.

Hansweert, kruispunt van zee- en binnenvaart

Even verder, bij de verkeerspost Hansweert –onderdeel van de Westerschelde radarketen- ontmoeten de binnen- en zeevaart elkaar. De binnenvaartschepen die vanaf de Oosterschelde via het sluizencomplex bij Hansweert de sluizen gepasseerd zijn, gaan hier de Westerschelde op, richting Terneuzen. Het is een echte scheepvaart spottersplek. De grote containerschepen passeren hier op zeer korte afstand en menige foto wordt hier dan ook geschoten.

 

 

 

Kanaal door Zuid-Beveland: de verbinding tussen de Ooster- en Westerschelde

Vanaf Hansweert is het mogelijk om helemaal langs het kanaal naar Wemeldinge te fietsen. Eerst langs de sluizen en de scheepswerf die voor flink wat bedrijvigheid zorgen. Vervolgens over de Vlaketunnel en onder de Vlakebrug door, waar behalve het autoverkeer ook het treinverkeer gebruik van maakt. Het kanaal loopt door een prachtig natuurgebied: de Kapelse en Yersekse Moer, aan weerszijden van het kanaal. Zout en nat, daar draait het om in de Yerseke Moer. De lager gelegen poelgronden, waar zout kwelwater uit de Oosterschelde omhoog komt, zijn al eeuwen in gebruik als grasland. Het is bijzonder vogelrijk en in de winterperiode overwinteren hier duizenden ganzen.

Er broeden weidevogels zoals tureluur, kluut, kleine plevier en grutto en ook eenden, zoals de wintertaling en de slobeend. In het najaar is de invloed van het zoute water goed te zien. Zeekraal kleurt het gebied dan rood. In de winter foerageren er in de Yerseke Moer duizenden ganzen: kolgans, rotgans, brandgans en de kleine rietgans.

Het hele jaar door kun je van het landschap genieten vanaf de openbare weg.

Uitmonding in de Oosterschelde

 Een paar kilometer verder, onder de Postbrug door, zie je dat het kanaal een splitsing maakt. De schepen gaan hier stuurboord uit, richting Oosterschelde. Rechtdoor kan niet meer. Er is hier nu een loswal waar vroeger het kanaal rechtdoor liep en waar schepen ook door de sluizen moesten. De sluizen zijn verdwenen. Dit betekent dat er op het kanaal nu ook sprake is van getij en daar wordt dankbaar gebruik van gemaakt, getuige een aantal (kreeften) fuiken tegen de kant van het kanaal. Ook groeien hier volop zeewieren op de stenen van de glooiing.

Wemeldinge

Het fietspad langs het kanaal loopt helemaal tot bij de radarpost Wemeldinge. Deze radarpost begeleidt de scheepvaart noordelijk van de Westerschelde. Vlak voor de radarpost kan men afbuigen naar Yerseke. De waterkant wordt heel even verlaten, maar daar komt een prachtig poelen- en kreken gebied voor in de plaats! Een eindje verder, in een bocht de dijk op, kan men weer langs het water van de Oosterschelde verder fietsen.

Fietsen langs het Nationaal Park Oosterschelde naar Yerseke

 

Dit stuk voert naar Yerseke. Bij laag water zijn, vlak voor het strandje van Yerseke, nog de restanten te zien van de vroegere, buitendijkse, oesterputten. Langs het strandje kan men helemaal doorrijden tot aan de vissershaven van Yerseke. Hier staat het bekende beeld van de Mosselman.

Yerseke heeft 3 havens, met veel bedrijvigheid van vissersschepen en pleziervaartuigen. Er zijn rondleidingen over de oesterputten, diverse proeverijen van oesters, mosselen en kreeft. De zilte delicatessen kunnen ook overal gekocht worden natuurlijk. Er is een leuk museum wat alles over de Oosterschelde en de oester- en mosselcultuur vertelt. Vanuit Yerseke kun je nog een stukje verder naar Krabbendijke, waar ook nog een leuk klein strandje ligt en waar regelmatig gekitesurft wordt. Alleen kan dat helaas niet helemaal langs het water.

Aangekomen in Yerseke is er rondom de haven reden genoeg om op een gezellig terrasje te genieten van een koude versnapering. Daarom, indien mogelijk, geniet op een zonnige dag van deze fantastische tocht.

Tekst: Kees Kole – wilt u meer lezen van deze schrijver? Kijk dan hier.